استادی داریم که در زمینه رفتار تصمیم گیری "متخصصان" تحقیقاتی انجام داده است و کاملا شناخته شده است. در یکی از کارهایش که مربوط به رفتار پزشک ها بود آزمایشی را طراحی کرد که در آن یک پزشک با توجه به داده های موجود در مورد شرایط بیمار، در مورد تجویز یا عدم تجویز آنتی بیوتیک به فرد تصمیم می گرفت. نکته منفی این تحقیق این بود که طبیعتا برای جلب یک پزشک نمی توانید به او ساعتی 10 دلار بدهید. مبلغی که این ها برای پزشک ها در نظر گرفتند 100 دلار به ازای یک ساعت آزمایش بود. اما بازهم بسیاری از پزشک ها با این مبلغ هم راضی نمی شدند. بعد از مدتی و برای جلب پزشکان برای شرکت در این آزمایش نحوه پرداخت را عوض کردند: در دور جدید به پزشکان می گفتند که اگر شما حاضر باشید یک ساعت از وقت خود را به صورت مجانی در اختیار ما قرار دهید ما هم از طرف شما 100 دلار به صندوق تحقیقات فلان بیماری اهدا می کنیم. مشاهده استاد این بود که با این تغییر افراد با تمایل بسیار بیشتری در این تحقیق شرکت کردند.با یک نگاه ساده به مسئله می بینید که در دور قبل تحقیق هم پزشک ها می توانستند با دریافت 100 دلار، شخصا به هر صندوقی که دلشان خواست پول را اهدا کنند و اگر نخواستند مثلا به نوه شان بدهند یا بریزند دور. در دور جدید تحقیق در واقع ما گزینه پزشکان را کاملا محدود کردیم و اختیار عمل را از آن ها گرفتیم و گفتیم پول شما را ما برای شما خرج می کنیم! با این حساب افزایش علاقه پزشک ها غیر منطقی به نظر می رسد و آن را می توان در دسته ای از بایاس ها که حاصل چارچوب بندی ظاهری مسئله (Framing) و نه ماهیت مسئله است قرار داد.
عکس از Newsweek, August 17, 1987
9 comments:
کف کردم
به جان دکتر خیلی باحال بود
لطف کن بازم از این جور چیزا بنویس :)
ayval! man cheghadr to ro doust daaram.!. baahaal boud.!. to baayad refigh e hamed cha'ei baashi.?. Areh? man alaan ye chand vaghteh keh peydaat kardam o mikhounamet. raasti eyd e shoma mobaarak. MAACH! sad saal be in saalhaa o inhaa.!. faghat mo taa aakharin jomleh re fahmidam haa, hamououou jomleye akheri re nefahmidom, ham-chi yani khar-fahm neshodom hanouououou. Chakerim!
ei baba! man tamaam e talaasham ro kardam keh khar fahm konam! sharmandeh...
sharaet vaghean ieki nist.
to avali pezeshk too iek fa'aliate « tejari » sherkat mikone/nemikone.
to dovomi iek masale kheirie ast.
Az nazare mali iekie,ama prestije ejtemaish vaghean ieki nist.
Mesle in mimoone ke 100 toman be geda dadan/nadadan ro ba nadadan/dadan 100 toman be ranande taxi ke zoor mige moghaiese koni.
Rezaiate darooni naashi az neshoon dadane iek geste ejtemai dar hast ke dar avali nist
nazaret chie?
Ghabool daari keh dar haalat e dovvom, maa be zoor daarim perestige ejtemaaei be subject miforooshim, va ejaazeh nemidim keh agar khodesh khaast oon ro bekhareh (iaa nakhareh)?
Mesaal ro man motevajjeh nemisham. dar mesaal e to raanandehiee keh zoor migeh, hamoon aazmaaiesh konandeh ast? va mosaafer hamoon pezeshk? chon midooni keh oon ieki baaiad be in ieki pool bedeh haa!
shaaiad besheh iek mesaal e behtar gir aavord.
mesaale man ro faramoosh kon ke bahs saade tar beshe (chon fingilish minevisim,nemikhaam bahs pichide she).
dar pasokhet baiad begam,dar halate dovom, offeri ke vojood daare faghat prestige ejtemai hast.zoori ham dar kaar nist, ia ghabool mikone, ia nemikone.
vali dar halat aval,faghat 100$ pool midim.
mikham begam dar halate aval pool midim,dar halate dovom prestige(=behesh forst midim ke be maa neshoon bede tiripe khaier biaad va in taraf ro erzaa mikone)
harfet taa hodoodi dorosteh.
dar haalat e dovvom ejaazeh midim keh be maa = (ehtemaalan iek daneshjooie mafangi e PhD keh bad haa ham hich vaght oo raa nakhaahad did) prestigesh ro beforoosheh. iek kam baa tavajjoh be in keh doktor e khodesh baaiad khodaai e prestige baasheh (dar baraabar e oon daaneshjooie nefleh manzooram e!) ajib be nazar miaad. Baraai e hamineh keh man shak mikonam daareh hazineh ie manteghi baraaie in kaar pardaakht mikoneh. 100$ ro mitoonest begireh va jaaie digeh iee keh baa prestige tar bood hazineh koneh.-- ammaa nokteh ie to ram mifahmam keh momken e raftaaresh kaamelan "manteghi" baasheh, va daashtan oon prestige e khaas (nesbat be daaneshjoo) in ghadar baraash biarzeh.
merci babate tozihaat
doctor jan salam, baraye tahghigh dar morede "Decision Making" fekr kardam ye negahi ham be matalebe farsi mojood tooye Int bendazam ke besyar baese naaomidi bood. bejoz in matlabe kootahe shoma faghat yek matlabe mortabete dige peida konam. inke mafhoomi mesle "Framing" ke besyar karbordie va baraye reshteye ertebatat, roozname negari va labod kolli reshteye dige ham tadris mishe (va be ahamiate noone shabe) inghadr az nazare mohtavaye farsi rooye Int faghire neshoon mide ke bar asase vazifeye meeli - dini hanooz kheili bayad az in mateb ro inja begzarid va be in ektefa nakonid!!
man meghdari mataleb too in zamine jam kardam ke age betoonam ye ja rooye int mizaram (shayad tooye WildScripts) va ta oon moghe kasani ke be in mozoo alaghe daran mitoonam mostaghim az man bekhan ta ba khoshhali dar ekhtiareshoon bezaram. dar zemn agar ham matlabe ghabele tavajohi darid chaker ro bi nasib nazrid.
Post a Comment