Thursday, June 04, 2009

با ربط و بی ربط به انتخابات

1- بسیاری از تبلیغات تلویزیونی و مناظره ها باعث قطبی شدن (polarization ) می شوند. فرض کنید که آدم ها را روی محوری که روی آن اعداد صفر تا ده نوشته شده بچینیم. به این صورت که هر چه افراد به صفر نزدیک تر باشند بیشتر متمایل به کاندیدای الف باشند و افرادی که به ده نزدیکترند متمایل به کاندیدای ب باشند. مناظره باعث می شود که بخش کثیری از افراد به قطب ها نزدیک تر شوند. یعنی کسی که بر عدد هفت قرار داشت به عدد هشت و نه نزدیک شود و فردی بر عدد سه بوده است به اعداد دو و یک نزدیک تر شود. به عبارت دیگر طرفداران کاندیداهای الف و ب به طرفداران دو آتشه کاندیداهای الف و ب تبدیل می شوند. اگر دیروز به پدر و مادرشان توصیه می کردند که به کاندیدای مورد علاقه شان رای بدهند بعد از مناظره سوار موتور می شوند و می روند وسط خیابان. دلیل روانشناسانه این موضوع confirmation bias است.

2- confirmation bias به تمایل خاصی در انسان گفته می شود که در آن افراد به دنبال تایید اعتقادات و نظرات اولیه شان از طریق اطلاعات موجود هستند. با آزمایش های متعدد نشان داده شده است که افراد اولا بیشتر به دنبال اطلاعاتی هستند که اعتقادات شان را تایید می کند (در برابر اطلاعاتی که آن ها رد می کند) و ثانیا اطلاعات موجود را به نحوی مورد اعوجاج - به معنی distortion - (یا دست کم تفسیر) قرار می دهند که اعتقاداتشان را تایید کند. یعنی هم اطلاعاتی که به نفعشان هست را می بینند و هم سایر موارد را به نحوی تحلیل می کنند که به نحوشان باشد. این دو مورد به عنوان ریشه های confirmation bias شناسایی شده و جالب این است که آزمایش ها نشان می دهد که انسان برایش اطلاعات کمی و کیفی فرق چندانی ندارد و هر دو را در جهت تایید اعتقاداتش دچار تغییر می کند. این یک خصوصیت فردی است. با آنچه که به شارلاتان بازی معروف است کاملا فرق دارند و افراد ناآگاهانه مرتکب این بایاس می شوند. به این ترتیب لوپ تشدید کننده ای فعال می شود که ما را از هفت به هشت و بعد به نه و ده می رساند - یا در جهت عکس به صفر.

3- اما برای دو دسته افراد موضوع فرق دارد. اول افرادی که در محور تعریفی ما روی اعدادی مثل 4 و 5 و 6 قرار می گیرند کمی موضوع متفاوت است. این افراد هم عموما با مناظره اول کمی بر قطبیت شان افزوده می شود اما کاملا ممکن است که جهت شان عوض شود و متمایل به سمت دیگری گردند. ذهن آدمی هم نمی تواند تمام اطلاعات ارائه شده در یک مناظره را تفسیر کند برای همین دو یا سه مورد خاص می تواند تاثیر گذار باشد. دوم افرادی که تصمیمی به رای دادن نداشتند. مناظره می تواند آنان را به انتخاب و اظهارنظر تشویق کند. به موضوعی که فردا قرار است موضوع کوچه و بازار و کلاس و مهمانی شان باشد توجه می کنند و قضاوت می کنند.

4- با این اوصاف صحبت من که روی عدد هفت بودم و تو که روی عدد سه بودی در مورد مناظره ای که اتفاق افتاده خیلی روشن و قابل استفاده نخواهد بود و آنچه مهم است این است که بر سر مردمی که روی اعداد چهار و پنج و شش بودند چه آمده؛ یا افرادی که اصلا روی محور نبودند... از مناظره موسوی با احمدی نژاد، بر طرفداری من از موسوی افزوده می شود و بر طرفداری او از احمدی نژاد و جالب تر از همه بر طرفداری شخص سومی از کروبی! بدون این که کروبی اصلا در مناظره حضور داشته باشد. من می گویم ببین چه مناظره خوب تمام شد و او می گوید ببین چه مچ آدم ها رو گرفت و شخص سوم می گوید نه، هیچ کدام شان خوب نیستند کروبی لازم بود که هم احمدی نژاد را ساکت کند و هم برنامه های مدون اش را بگوید. هیچ کدام مان هم نمی دانیم چه بر سر چهار و پنج و شش آمد. داده های بی طرفانه لازم است.

---

پ.ن.1. طبیعتا دینامیک انتخابات، به دینامیک ذهنی هر فرد - مانند آنچه که در بالا گفته شد - محدود نمی شود. در ساختاراجتماعی هم دینامیک هایی فعال می شود که اتفاقا بسیار قوی هستند. بعدا می شود در موردش حرف زد. اما به اجمال دو دینامیک معروفش می تواند اول مدل بس باشد که در آن افراد به افراد نزدیک تر اطلاع می دهند و افراد جدید به افراد جدیدتر اطلاع می دهند (مثل نفوذ تکنولوژی با word of mouth) و دوم دینامیکی مانند دینامیک مُد لباس که در آن وقتی طرفداران یک ایده زیاد شدند متفاوت بودن و ارائه ایده جدید جذاب می شود. مدل اول باعث رفتار S شکل می شود و مدل دوم باعث نوسان می شود (ولی در مورد انتخابات فرکانسش بسیار پایین است و به نظر من از حدود یک دوره است. مثلا کسی که دفعه پیش می گفت الف این دفعه بگوید ب برای این که متفاوت شود)

پ.ن. 2. آقا، یکی به کروبی بگه که در مناظره اش باعث نشه احمدی نژاد مظلوم به نظر بیاد ها! فیلم کروبی و برنامه شبکه دو اش نشان داد که مشاورهاش اصلا خوب عمل نمی کنند. یکی به اش ندا بده که گول طرفدارهای رادیکال اش رو نخوره. مردم دوست ندارند رییس جمهورشون تحقیر شه.

پ.ن. 3. پست پایینی رو نگاه کنید اگه تا حالا ندیدید و اگه خواستید پیش بینی تان از انتخابات رو بنویسید.

15 comments:

icar said...

I shared your post on my facebook page, and hope you don't mind.

mirkhosro said...

بسیار عالی بود. برخوردی علمی با جو احساسی پیش آمده. ما به همچین تحلیلها و تحلیلگرهایی نیاز داریم.
با اجازه من هم تو فیس بوک میذارم.

Mirmojtaba Gharibi said...

سلام. داشتم اون روز مقاله های کنفرانس سال های پیش سیستم داینامیکس رو نگاه می کردم. دیدم که میدوز اوارد رو بردی، برام جالب بود که آشنا بشم باهات.

مدلی هم که برای این سیستم ساختی جالب بود.

من هم کمی نگرانم در مورد پی نوشت دوم

حسین تقوی said...

نوید جان این بحثت محشر بود. منم دقیقا حالت قطبی شدن رو دیده بودم. مخصوصا وقتی مرجع معتبری برای
fact checking
وجود نداشته باشه این قضیه بارزتر میشه. مثلا کسی که به احمدی نژاد متمایل بوده به او هم اعتماد میکنه و صراحت احمدی نژاد عزم اون رو راسخ تر میکنه. همینطور اگه کسی بهش مشکوک بوده باشه ادعاهای او رو مدرکی بر دروغگوییش میبینه.

مصطفی said...

می نه اندر هر سری شر می کند
آنچنان را آنچنان تر می کند

حکیم said...

لذت بردم نوید جان.مرسی

Atefeh said...

A.N:14, Rezaee:2, Karrubi:5, Musavi:10, total:31.... albate omidavram pishbinie shoma ya dustetun farzad dorost bashe va musavi bishtar ray biare! Amin!

Aref said...

به قول دکتر مشایخی حسابی
make sense
کرد. مخصوصا برای من که همین تازگی با مباحث
Behavioral Decision making
آشنا شدم

بچه تورک said...

1)من دیدم بعضی از دوآتیشه های موسوی بعد از مناظره دوآتیشه احمدی نژاد شدن.دلیلشون هم اینه که دیدی چقدر جسور بود و دیگه بی ادبی اونو نمیبینن.اصولا ما ایرانی ها احساساتی تصمیم میگیریم و در طول دوره تبلیغات بشدت مثلااز 9 به 2 بعد با یک سخنرانی از2به 8 میرسیم و گاه بعد از کلی نوسانات شدید بین 1-9 آخرش تصمیم میگیریم رای ندهیم
2)احمدی نژاد زبان پر چرب و حیله ای داره و در مناظره امشب سعی میکنه اذهان عمومی رو از واقعیتها دور کنه و پیرامون فساد اقتصادی کرباسچی و برادر کروبی خوب مانور بده تا شیخ را عصبانی کنه .امیدوارم شیخ آمادگیشو داشته باشه ومثل آقای موسوی با ادب وقتی طرف مقابلش را به نقد میکشه از عبارت"ما"استفاده کنه

Aref said...

Navid in postet jahaani shode! fekr konam khode mousavi o ahmadi nejad ham khoondanesh tahala :))

The Truth said...

Salam navid,

Khoobi..man modatiye yadashtaye toro mikhoonam..az search dar morede Dynamics System be to residam ke aslan dige serchamam yadam raft..Google in dafaro behemoon hal dad!...

kheyli ziba minewisi..aliye karet... ratsy in term Dynamics System daram..gir kardam toosh hesabii...ostademoon ke aslan khoob dars nemide...engar na engar inja Polytechnic ast...ye joorayi rahnamyim kon Doctor jan....age toonesty behem email behem marhamat befarma... hadishalmashi@gmail.com

Chakerim..

Anonymous said...

monazere ke hamash shahram jazayeri o parvande ardebil bood.kasi midone parvande ardebil chie?

ميثاقی said...

مخصوصا اينکه در فرهنگ مردم ما snap decision سابقه تاريخی داره . به هر حال دعا کنيد موسوی رای بياره

باد صبا said...

سلام نوید جان
چه مقاله جالبی نوشتی
پیشبینی منم اضافه کن.
محمود 13
میر حسین 12
مهدی 5 محسن 2
و به امید خدا دور دوم اشک شوق

Anonymous said...
This comment has been removed by a blog administrator.