Sunday, June 06, 2010

نکاتی ابتدایی در مورد مقاله نوشتن 101 – (1)

می خواهم چند مطلب کوتاه در مورد مقاله نوشتن برای دانشجوهای تازه کار در علوم انسانی بنویسم. طبیعتا این ها سلیقه شخصی من است که خودم هم هنوز دانشجو هستم. هر چند بعضی از این نکات خیلی ابتدایی است اما کم توجهی به آن ها در بین مقالاتی که از ایران فرستاده می شوند عموما متداول است.

نکاتی ابتدایی در مورد مقاله نوشتن 101 – (1)

ساختار مقاله عموما ترکیبی است از سلیقه نویسنده و محدودیت هایی که یک کنفرانس یا نشریه یا فیلد تحقیقاتی قائل می شود. اما به هر حال می توان انتظار داشت که مقاله شما دارای مقدمه، مرور ادبیات، روش تحقیق (به خصوص در رشته هایی که می شود چند نوع روش داشت)، داده های تحقیق، مدل ریاضی (اگر مقاله تان مدل محور باشد)، نتایج (نتایج حاصل از مدل، یا حاصل از آنالیز داده) و جمع بندی باشد. طبیعتا گاهی می توان از این ساختار تخطی کرد اما عموما کار شما چیزی شبیه این ساختار خواهد شد. مقاله ها هم گاه بنا به اقتضای نشریه یا کنفرانس کوتاه تر است.

برای نوشتن مقاله می توانید از جاهای مختلف مقاله شروع کنید. مثلا من از تشریح مدل شروع می کنم (حدودا وسط های مقاله) و بعد نتایج تحلیل و بعد مرور ادبیات را می نویسم و در انتها جمع بندی و مقدمه را می نویسم.

هر بخش از مقاله را هم عموما با یک سری جملات کلیدی شروع می کنم. طبیعتا هر پاراگراف از مقاله تان در مورد یک موضوع خاص (و فقط یک موضوع خاص) حرف می زند و چکیده آن موضوع خاص اولین جمله پاراگراف تان است. این گونه اگر به مقاله نگاه کنید در اولین قدم در هر بخش از مقاله می توانید جمله های اول همه پاراگراف های آن بخش را بنویسید و بعد که اکثر جمله های اول را نوشتید پاراگراف ها را تکمیل کنید. اما بخش های مختلف مقاله:

1- مقدمه:
مقدمه، سخت ترین قسمت مقاله است. عموما داوران، مقاله ها را در همان قسمت مقدمه رد می کنند یا دست کم تصمیم شان را در همان مقدمه می گیرند. مقدمه می گوید که چه کار می کنید.

دو پاراگراف اول را می توان به شیوه های مختلف شروع کرد. خیلی ها دو پاراگراف اول را طوری می چینند که پاراگراف اول خواننده را وارد حوزه مورد نظر بکند: مثلا "یادگیری سازمانی یکی از موضوعات مهم و ..." و بعد در پاراگراف دوم شکاف موجود در ادبیات موضوع نشان داده شود: مثلا " علیرغم وجود گستره تحقیق مورد اشاره در مورد یادگیری سازمانی، محققین در مورد تاثیر انگیزش های مالی در بهبود یادگیری به توافق نرسیده اند". به بیانی دیگر در دو پاراگراف اول می خواهید بگوید موضوع مهمی است و نیاز به انجام یک مطالعه وجود دارد. گاهی بعضی ها با جملاتی خبری اولین پاراگراف های مقاله را شروع می کنند. مثلا " سالانه شونصد نفر در بیمارستان های آمریکا به دلیل اشتباه های پزشک ها فوت می کنند...".. این جمله ها از آن جهت که مقاله را هیجان انگیز و خواننده را میخ کوب می کند خوب است و از آن جهت که از دنیای آکادمیک فاصله می گیرد و کمی شبیه "شو" می شود خوب نیست.

عموما در مقدمه، یک پاراگراف وجود دارد که این طور شروع می شود "در این مقاله....".. در این پاراگراف به صورت روشن می گویید که مقاله تان چه می کند. مثلا: "در این مقاله، مدل مدیریتی آقای فلان در ساختارهای دولتی بررسی می شود. این بررسی بر اساس داده های حاصل از دو سازمان الف و ب خواهد بود. طی این بررسی نشان خواهیم داد که این مدل می تواند قسمتی از کاستی های موجود در مورد فلان و فلان (که فلان و فلان همان هایی است که بالاتر به آن اشاره کرده بودید) را بهبود بدهد"...

و آخرین پاراگراف مقدمه باید حتما در مورد ساختار مقاله تان باشد. مثلا پاراگراف آخر مقدمه این طور تمام می شود که "در این مقاله و در بخش بعد ادبیات موضوع در حوزه های .. و ... مرور می شود. پس از آن و در بخش سوم روش تحقیق تشریح می شود. در قسمت چهارم نتایج تحقیق ارائه می گردد و در پایان ....". وجود این پاراگراف در انتهای مقدمه شما حکم مرگ و زندگی دارد. بسیار لازم است.

3 comments:

اردوان زندی آتشبار said...

Navid, are these hints applicable to papers written in engineering field as well?

navid said...

Ardavan - I have a feeling that eng. journals are not that much sensitive to many of these issues. Papers that get published in those journals sometimes follow totally different formats, some of them are very short, some of them are very long. I maybe wrong, as I don't have any significant experience there... I should clarify that these posts are directed to social science articles...

However there are still common concerns that we can stress. Like proper ways of citation, ethical issues (e.g., not using exact wordings from other papers), etc.

You guys can write similar posts to describe how to write an engineering article... can be useful..

اردوان زندی آتشبار said...

Thanks... I am not very experienced in writing papers yet, but I will try ...